MALTEPE ÖZEL BÖLGE HASTANESİ Üroloji Servis şefi Op. Dr. METİN YANIK

PROSTAT NEDİR?

Prostat hastalığı erkeklerin karşılaştığı en sık sağlık sorunlarından biridir. Çoğu erkek için prostat hastalığı, hayatın yaşla birlikte gelen bir gerçeğidir. Bununla birlikte, belli bir yaştan sonra düzenli kontrollere devam ederek, hastalığın kötüye gitme riskini azaltabiliriz. Prostat idrar torbasının önünde yer alan, kestane büyüklüğünde normal büyüklüğü 15-20 gram ağırlığında bir organdır. Prostatın temel görevi spermlerin taşınmasından sorumlu olan semenin içerisindeki sıvıların üretimidir.
 

PROSTAT HASTALIKLARI HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?

Prostat temel olarak üç hastalığı ile dikkati çeker. Prostatın iltihapları, iyi huylu büyümeleri ve kanserleri. Bu üç hastalığın belirtileri birbirlerine çok benzer ancak tedavileri çok farklıdır. Prostat iltihapları sıklıkla genç yaşlarda, cinsel olarak aktif ve de çok eşlilikte görülür. Akut bakteriyel formunda; ateş, üşüme, idrar yaparken yanma ve ağrı, sık ve acil idrar yapma isteği, idrar yapma zorluğu kanlı idrar, ağrılı boşalma (Ejakülasyon) gibi şikayetleri meydana getirir. Eğer tedavi edilmezse, mikrobun kana geçmesi (Bakteriyemi), idrar yapamama gibi sorunlar çıkarabilir. Yaşla birlikte prostatta büyüme bazı kişilerde hızlıdır. 40 yaşından sonra prostat normalden daha fazla çoğalmaya başlar ve idrar yoluna baskı yaparak idrar akımını azaltır. Prostatın iyi huylu büyümesi 60 yaşındaki erkeklerde %50, 80 yaşındaki erkeklerde ise %90 oranında bulunur. Prostat büyümesinin sebepleri açık değildir. Ancak araştırmalar testesteron denilen erkeklik hormonunun etkili olduğunu düşündürmektedir. Bunun yanı sıra aile öyküsü olanlarda hastalık ihtimali daha sıktır. İyi huylu prostat büyümesi evli olanlarda, bekarlara oranla daha sıktır. Prostat kanseri yaşla birlikte sıklığı da artmaktadır ve 70 yaş üzerinde bu oran daha da artmaktadır. Tipik olarak prostat kanserleri yavaş büyür ve fazla zarara yol açmadan prostat bezinde sınırlı kalır. Fakat bütün prostat kanserleri aynı şekilde seyretmez. Prostat kanserinin bazı tipleri hızlı ilerler ve vücudun başka yerlerine yayılabilir. Prostat kanserinin sebepleri kesin olarak bilinmemekle beraber, bazı etmenler söz konusudur. Bunlar; ailede prostat kanseri varsa, diğer bireylerde görülme sıklığı artar. Diyet, çevresel faktörler, hormonlar rol oynamaktadır.

PROSTAT BÜYÜMESİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

İdrara başlamada zorluk, geceleri idrara sık çıkma, zayıf idrar yapma, kesik kesik idrar yapma, idrar yapmanın sonunda damla damla idrar yapma, idrar torbasını tam boşaltamama hissi gibi şikayetler mevcuttur. Prostatın iyi huylu büyümesinde tanıda ilk yapılan, prostatın parmakla makattan (rektum) muayenesidir. Bunda amaç prostatın büyüklüğünü, sert olup olmamasını anlamaktır. Prostatın sert ele gelmesi kanser düşündürür. İdrar yapma zorluğunu objektif olarak işeme testi (üroflowmetri) ile değerlendirilir. Yapılan ultrasonografi ile böbrekler, prostat büyüklüğü ve idrar yapma sonrası idrar torbasındaki idrar ölçülür. Tüm bunların sonucunda tedavi planlanır. Hemen şunu belirtelim ki; her erkekte 40 yaş ve üzerinde, PSA (Prostat spesifik antijen) denilen prostat kanser testi mutlaka yapılmalıdır. PSA sonucuna göre ek tetkik ve tedaviler planlanmaktadır.

PROSTAT BÜYÜMESİNİN TEDAVİSİ NASIL YAPILMAKTADIR?

Tedavi yöntemi yapılan testlerin sonucuna göre planlanmaktadır. Medikal (ilaç) ve cerrahi (Ameliyat) olarak iki şekildedir. İlaç tedavisi hastanın şikayetlerini azaltmaya yöneliktir ve geçici tedavidir. İlaç bırakıldığında hastanın şikayetleri aynı şekilde devam eder.

CERRAHİ (AMELİYAT) İKİ ŞEKİLDE YAPILIR;

Açık ameliyat ve endoskopik (kapalı) yöntemdir. Günümüzde açık ameliyatlar çok az yapılmaktadır ve çok büyük prostatlarda uygulanmaktadır. Kapalı ameliyatları ise iki yöntemle yapılır. Birincisi ve eskisi olan elektrik enerjisi kullanılarak yapılan prostatın kapalı yöntemle yapılmasıdır. Buna kısaca TUR-Prostat olarak bilinir. İkinci kapalı yöntem ise bu günlerde çok popüler olan ve en çok tercih edilen laserle yapılan prostat ameliyatıdır. Bu yeşil ışık olarak bilinen Green Light PV yöntemidir.

NE ZAMAN AMELİYAT OLMALIYIZ?

İdrar yapmadaki zorluk, sık idrara gitme yaşamınızı etkilemeye başlamışsa tedavi gerektirir. Ancak tedaviye ve tedavi yöntemine doktorunuz karar vermelidir.
 

GREEN LİGHT LAZER YÖNTEMİNDEN BAHSEDER MİSİNİZ?

Son zamanlarda çok tercih edilen bir yöntemdir. Lazer teknolojisinin gelişmesiyle birlikte tıpta da kullanılmaya başlanmıştır. Hemen hemen her alanda kullanılan lazer, büyümüş prostat hastalığı tedavisinde etkili bir biçimde kullanılmaktadır. Green Light PV lazer yönteminde yüksek enerji kullanılmaktadır. Bu kullanılan enerji prostat dokusunu buharlaştırıp(eritir) yok eder. Böylece idrar yolunu kapatan prostat dokusu yok edilip, idrar yolu açılır. Sistoskop denilen kameralı bir aletle idrar yolundan girilir. İdrar yollarının tümüne, prostata ve idrar torbasının içine bakılır. Aynı alet içinden lazer enejisini (Yeşil ışık) ileten kabloya benzeyen bir iletken itilir. Prostat dokusuna bu iletken üzerinden lazer enejisi uygulanır ve doku buharlaştırılır. İdrar yolu açıldığında buharlaştırma yöntemine son verilir.

GREEN LİGHT PV YÖNTEMİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?

Green Light lazer yöntemi, uygun vakalarda kullanılması hastaya büyük bir konfor sağlar. Hemen belirtelim hasta istediği için lazer yöntemi uygulanmaz, doktor uygun görürse uygulanmalıdır. Bazı vakalar için uygun bir yöntem değildir. Uygun hastalarda, diğer yöntemlerden üstünlükleri vardır. Bunlardan sırayla bahsedelim. Green Light Lazer yönteminde kanama yoktur. Prostat dokusu kanamalı bir organdır ve diğer yöntemlerle yapılan ameliyatlarda kan hazırlanarak yapılır. Lazerle yapılan ameliyatta kana ihtiyaç yoktur ve ameliyatta kanama olmaz. Green Light lazer yönteminde hastanede kalış süresi kısadır. Hasta, açık ameliyatta 7 gün, TUR-P yönteminde 3 gün hastanede kalır. Lazer yönteminde bu süre 6 saat ile 24 saat arasındadır. Hastanede kalış süresi görüldüğü gibi çok kısadır ve 1 günü geçmemektedir. Ameliyattan sonra takılan idrar sondasının kalış süresi çok kısadır. Diğer yöntemlerde en az idrar sondanın kalış süresi 3 gündür. Green Light lazer yönteminde en fazla 1 gün kalır, bu hasta psikolojisi yönünden ve rahatlığı açısından oldukça önemlidir. Günlük yaşama ve işinize çok kısa sürede dönebilirsiniz. Diğer Yöntemlerde normal yaşama dönüş süresi uzundur. Green Light lazer yönteminde, bir gün sonra normal yaşama döner, isterse ertesi gün işinin başına geçebilir. Cinsel yaşama olumsuz etkisi yoktur. Green Light lazer yönteminde ereksiyon ve orgazm olma diğer yöntemlerle kıyaslandığında hemen hemen hiç etkilenmemiştir. Sadece her yöntemde olan spermin geriye doğru kaçışı (Mesane içine) bu yöntemde de mevcuttur. İdrar kaçırma Green Light lazer yönteminde görülmez. Diğer prostat ameliyatları sonrası idrar kaçırma şikayeti meydana gelebilir. Lazer yönteminde idrar kaçırma ortaya çıkmaz ve bu açıdan güvenli bir yöntemdir.

GREEN LİGHT LAZER YÖNTEMİNİ KİMLERE ÖNERİRSİNİZ?

Daha önce söylediğimiz gibi hangi yöntemle yapılacağına doktor karar vermelidir. Ancak bazı risk grubunda Green Light lazer yöntemi daha güvenlidir. Şeker hastalığı, hipertansiyon, solunum sistemi hastalığı, kalp hastalıklarında ve bazı sistemik hastalıklarda, Green Light lazer yöntemi, diğer yöntemlerden daha avantajlı ve yan etki riski daha azdır. Yapılan araştırmalar sonucunda diğer ameliyat yöntemleriyle Green Light lazer yöntemi karşılaştırılmış ve Green Light lazer yönteminin üstün olduğu görülmüştür. Green Light lazer yöntemiyle yapılan ameliyattan sonra hasta memnuniyeti ve rahatlığı maksimum düzeyde olmuştur. Bu gün prostat hastalarının en çok tercih ettiği yöntemdir.”