Işık Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy, Kız Kulesi örneğinde olduğu gibi ortak kültürel değerlerimizin korunmasına ve gelecek kuşaklara aktarılmasına yönelik çalışmaların kamuoyunun ilgisini çektiği ve çeşitli boyutta tartışmalara konu olduğunu dile getirerek bu denli değerli bir kültürel yapı için yürütülen restorasyon sürecinin denetlenebilir ve şeffaf ve geniş katılımlı olması gerektiğini vurguladı.    

PROF. DR. GÜLERSOY; “RESTORASYON NE İÇİN VE NASIL YAPILMALIDIR?”

Kentsel ölçekte, tarihi çevre ve yapı ölçeğinde kültürel ve mekânsal sürdürülebilirlik

anlamında çeşitli uzmanlık alanlarının konusu olan koruma ve restorasyon çalışmalarının;

toplumun tüm paydaşlarıyla, şeffaf ve geniş katılımlı bir süreçle başlatılması ve

ilerletilmesinin önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy, “bu

yaklaşım kültürel miras ve tarihi çevre koruma konusunda ortaya çıkabilecek yanlış

değerlendirmelerin ve bilgi kirliliğinin önlenmesi açısından da gereklidir” diye konuştu.

Çoğu zaman bir yapının restore edilmesi, kamuoyunda bir başarı olarak

değerlendirilmekte ancak kimi zaman da uygun teknik ve yöntemler kullanılmadığında da

‘o tarihi eserin tahrip edilmesi’ biçiminde algılanmakta ve tepki çekmekte. Bu noktada

“restorasyon ne için ve nasıl yapılmalıdır?” sorusunu sormanın yararlı olduğunu aktaran

Prof. Dr. Gülersoy, şunları da sözlerine ekledi: “Restorasyon, bir yapının yıkılmaması ve

ayakta durması için değil, bütün tarihsel verileriyle tarihi çevrenin/ yapının yok olmaması

için özgün haliyle korunmasıdır. Restorasyon sonucunda yapının ayakta durması

önemlidir; ancak temel yaklaşım bütün tarihsel verileriyle yapıyı korumak üzerine

olmalıdır. Temelinden bezemelerine, duvarlarına, çeşitli dönem eklerine uzanan bir

yelpazede bu öğelerin her birine aynı oranda değer verilerek korumak gerekir.”

GÜLERSOY; “TARİHİ ESERLERİN DOĞRU BİR BİÇİMDE YAŞATILMASI VE TARİHSEL SÜREKLİLİĞİNİN SAĞLANMASI SORUMLULUK BİLİNCİ GEREKTİRİR”

Tarihi çevre olarak tanımlanan, içinde yaşadığımız fiziksel çevrenin önemli bir katmanını

oluşturan bu değerler kültür mirasının temel ögeleridir. Kültürel mirasın gelecek kuşaklara

aktarılmasında önemli bir unsur olan tarihi çevrenin bütünleşik olarak korunması

gerektiğine dikkat çeken Işık Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık

Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy, böylesine değerli tarihi eserlerin doğru

bir biçimde yaşatılması ve tarihsel sürekliliğinin sağlanması toplumsal bir sorumluluk

bilinci gerektirdiğini de belirtti.

KEPSUTLU; “BU KORUMA ÇALIŞMASININ ÖZGÜN BİLGİ VE BELGELERE DAYANARAK YAPILMASI ESASTIR”

Sözü edilen sürekliliğin sağlanmasının tarihi yapıların ve tarihi çevrenin yaşatılabilmesi,

ülkemizin de koruma konusunda taraf olduğu uluslararası sözleşmelere ve evrensel

koruma ilkelerine ve tekniklerine bağlı kalınarak yürütülen koruma ve restorasyon

süreçleri ile mümkün olduğunu söyleyen Işık Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık

Fakültesi Mimarlık Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Gülay Kepsutlu ise: “Tarihsel yapıların

yaşam sürelerini uzatmak ve dayanıklılıklarını artırmak üzere yapılan bir onarım

müdahalesi olarak özetlenebilecek restorasyon süreci; geniş kapsamlı araştırma ve

inceleme gerektiren, tarih, sanat tarihi, arkeoloji, müzecilik, koruma, mimarlık, şehircilik

ve toplum bilimleri gibi geniş bir yelpazede uzmanlardan oluşan ekipler tarafından

yürütülmesi gereken çok kapsamlı işlemler bütünüdür.

“BU KORUMA ÇALIŞMASININ ÖZGÜN BİLGİ VE BELGELERE DAYANARAK YAPILMASI ESASTIR”

Restorasyon, tarihi eseri oluşturan özgün malzemelerden başlayarak, taşıyıcı sistem olarak adlandırılan strüktürünün sağlamlaştırılması, yapısal elemanlarının, eskiyen, yok olan kısımların bütünlenmesi, eskimiş, işlevini yitirmiş ögelerin yenilenmesi, işlevini gerçekleştiremez duruma gelmiş yapıların yeniden işlevlendirilmesi gibi çeşitli kapsamda ve farklı düzeylerde inşai eylemler ve teknikler içeren çok geniş boyutlu bir koruma çalışmasıdır. Bu koruma çalışmasının

özgün bilgi ve belgelere dayanarak yapılması esastır” diye konuştu.

GÜLERSOY; “UYGULAMA SÜRECİNE İLİŞKİN BİLGİLERİN İSE SINIRLI”

İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından onaylanan, Kültür ve

Turizm Bakanlığı denetiminde yürütülen İstanbul Kız Kulesi Restorasyonu Çalışmalarının

bilimsel yöntemlerle hazırlanan teknik raporlarla oluşturulan restorasyon projesi

kapsamında alanında yetkin uzmanların danışmanlığında yürütüldüğünün açıklandığına

işaret eden Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy, Kız Kulesi’nin resmi web sitesinde rölöve ve

restorasyon projelerine ilişkin bazı bilgi ve görsellerin paylaşıldığını, uygulama sürecine

ilişkin bilgilerin ise sınırlı olduğu ifade etti. (Aykut Ünker)